شیمی پیوند دوگانه
سه شنبه, ۱۷ اسفند ۱۳۹۵، ۱۲:۱۱ ب.ظ
نحوه تشکیل پیوند دوگانه در مولکول
همانطور که در شکل نشان داده شده، همراه با تشکیل یک پیوند سیگما، یک پیوند نیز بین دو اتم اکسیژن تشکیل میشود.
نمایش مدل نقطهای و ساختار پیوند ظرفیت مولکول را میتوان به صورت زیر نشان داد:
مولکول فاقد الکترون منفرد است و میبایست دیامغناطیس باشد (تجربه این موضوع را تأیید نمیکند، یعنی مولکول اکسیژن خواص پارامغناطیسی دارد که این موضوع به وسیله نظریه اوربیتال مولکولی قابل توجیه خواهد بود. به بخش مربوطه رجوع شود.)
تشکیل پیوند سهگانه در مولکول
مطابق شکل زیر، ضمن تشکیل پیوند سیگما، دو پیوند نیز بین دو اتم تشکیل میشود.
نمایش مدل نقطهای و ساختار پیوند ظرفیت این مولکول به صورت زیر است:
مولکول فاقد الکترونهای منفرد و دیامغناطیس است.
تمرین
یونهای را از نظر مرتبه پیوند با یکدیگر مقایسه کنید.
حل
با توجه به اینکه هر چه حجم دو اتم به یکدیگر نزدیکتر باشد و نیز هر چه گسترش طولی اوربیتال بیشتر باشد (یعنی عدد کوآنتومی مربوط به اوربیتال بزرگتر باشد). انتظار می رود که تشکیل پیوند و افزایش مرتبه پیوند، دشوارتر شود، بر این اساس، چون فاصله بین اتمهای و کوتاهتر است، میتوان ترتیب زیر را در مورد کاهش نسبی مرتبه پیوند در نظر گرفت که با دادههای تجربی هماهنگی دارد.
اوربیتالهای که در تشکیل پیوند استفاده میشوند در فرایند هیبرید شدن شرکت نمیکنند، یعنی اوربیتالهای هیبریدی در تشکیل پیوندهای و زوجهای غیرپیوندی اتم مرکزی شرکت میکنند. برای مثال در مولکول اتیلن با ساختار لوئیس زیر یکی از اوربیتالهای هر اتم کربن در فرایند هیبرید شدن شرکت نمیکند.
اوربیتال که در هیبرید شدن شرکت نمیکند جهتگیری مناسب برای تشکیل پیوند با اوربیتال اتم کربن دیگر را دارد. اوربیتالهای هیبریدی، اوربیتال کربن و پیوند اتیلن را در شکل زیر مشاهده میکنید.
در استیلن پیوند سهگانه دو کربن شامل یک پیوند و دو پیوند است و پیوند چهارم کربن با هیدروژن برقرار میشود. چون دو اوربیتال هر کربن در هیبرید شدن شرکت نمیکند بنابراین اوربیتالهای هیبریدی از نوع هستند. به طور کلی اوربیتالهای هیبریدی کربن میباشد که تعداد پیوندهایکربن است.
مثال
نوع اوربیتالهای هیبریدی تمام کربنها را در ترکیب زیر مشخص کنید.
حل
همچنانکه در بالا ذکر شد اوربیتالهای کربن از نوع هستند که تعداد پیوندهایاتم کربن میباشد، بنابراین:
بخت آور
۹۵/۱۲/۱۷